Forum Larpa Mgły Heneskis

Quintus

Tytułem wstępu

1. Poniżej rozbudowywać się będzie gramatyka cerulońskiego. Nielubiących gramatyki wszelakiej lojalnie ostrzegam, miłośników zapraszam do współpracy. Regularne czytanie może pozwolić opanować język, ale równie dobrze może skończyć się bałaganem w głowie i świetną znajomością porzuconych pomysłów. Ostrzegałem.

2. Jeśli ktoś spodziewa się, że będę rozpatrywał zagadnienia w kategoriach szkolnej gramatyki polskiej albo łacińskiej, ma pecha. Z drugiej strony, wszystko powoli wyjaśnię, a niektóre rzeczy i tak będą się pokrywać.

3. Rozrabiających w tym wątku będę straszył po nocach.

4. Opracowane rozdziały (przynajmniej dotyczące spraw już uzgodnionych i działających) będą trafiać do kolejnych rozdziałów poniżej. Projekty będą powstawać w oddzialnych postach, ew. przy rozległej dyskusji, tematach.

5. Kiedy język podrośnie, będzie dostępny słownik online.

Quintus

I. Postulaty

Postanowiłem na początek przedstawić założenia, jakimi chciałbym kierować się przy dalszej pracy nad językiem. Będą to jednocześnie zasady, na których prędzej czy później oprze się cała gramatyka.

# Podstawową klasą w cerulońskim jest przymiotnik.
Niemal każdy wyraz jest przymiotnikiem, albo może pełnić rolę przymiotnika.
Ludzkie legendy i mity każą pierwszym ludziom nazywać świat dookoła. Dla człowieka tak naprawdę istnieje to, co zostało nazwane. Kluczowym pytaniem jest dla niego co? Dla Cerulonów tymczasem pierwszym pytaniem jest jak? / jaki? Ineteresuje ich przede wszystkim to, co mogą o rzeczy, osobie czy pojęciu powiedzieć, a jednostkowe identyfikatory mają dla nich nieco mniejsze znaczenie.

# Przymiotnik posiada moc orzekającą.
Czasownik w cerulońskim jest właściwie odpowiednio użytym przymiotnikiem.
W wielu innych językach urabia się od czasowników formy przymiotnikowe lub rzeczownikowe, rozmaite imiesłowy. Tu mamy do czynienia z sytuacją odwrotną: istnieją tak naprawdę tylko formy przymiotnikowe, które mogą otrzymać typowe dla czasowników cechy, jak czas, tryb, osoba.

# Rzeczownik posiada desygnat.
Jeśli wyraz nazywa osobę, grupę, przedmiot, ideę etc. - traktuje się go jako rzeczownik. Wyraz w funkcji rzeczownika z zasady nie wchodzi w związki typowe dla przymiotników.

# Fleksja cerulońskiego jest w ogromnej mierze fakultatywna.
Co nie znaczy, że w eleganckiej mowie można ją do woli pomijać, ani że da się odczytać jakikolwiek wartościowy tekst nie znając odmian.

# Elastyczność języka pozwala użyć prawie każdego słowa w prawie każdej roli.
Powoduje to daleko posuniętą wieloznaczność sformułowań, w pełni zrozumiałych dopiero w otoczeniu reszty wypowiedzi.

Quintus

Na razie koncepcje jak leci, porządkować zacznę, kiedy będzie co porządkować.

1. Struktury fraz

Oznaczenia:
X : wyraz danej lub dowolnej kategorii
XP : fraza (grupa wyrazów ułożonych wedle konkretnej struktury), której głowa (wyraz "najstarszy", określany) należy do kategorii X
X° : głowa frazy
(X) :
S : zdanie

Zdanie
Oczywiście zdanie to coś więcej niż zwykła fraza, przede wszystkim dlatego, że łączy ze sobą frazy i nie jest łatwo wyróżnić element nadrzędny. Dodatkowym utrudnieniem jest to, że w mówionym, potocznym cerulońskim zdanie jest bardzo uproszczone. Można powiedzieć, że właściwie nie występuje.

Orzeczenie w zdaniu przypada przed podmiotem. Proste zdanie może wyglądać tak:

S -> VP NP

Możliwe jest także orzekanie przez przymiotnik. Ten rodzaj zdania prawie nie występuje w języku pisanym, ponieważ dopowiedzenie brakujących informacji o osobie, liczbie, czasie, trybie lub aspekcie, zamienia frazę przymiotnikową w czasownikową.

S -> AP NP

Fraza przymiotnikowa/przysłówkowa

AP -> (AP) A°

Fraza rzeczownikowa
Istnieje kilka wariantów frazy, różniących się układem elementów. Jeśli fraza składa się z rzeczownika i determinatorów, mogą one stać przed i po rzeczowniku. Położenie determinatorów jest kwestią stylu i dialektu.

NP -> (D) N° (D)

Wzbogacona o określającą ją frazę przymiotnikową:

NP -> (D) (AP) N° (D)

Warto zwrócić uwagę, że taka fraza jest często nieodróżnialna od zdania, oraz że determinator nie staje pomiędzy przymiotnikiem a rzeczownikiem. Taka konstrukcja zostanie przez większość użytkowników języka odebrana właśnie jako zdanie.